LUCHTVAART- &
OORLOGSMUSEUM TEXEL

Uit het archief: Assengangers

Het is best wel bijzonder dat er zoveel foto's van de "Assengangers" zijn gemaakt op de plek waar zij in de Tweede Wereldoorlog tewerk werden gesteld.
In de oorlog was het natuurlijk niet gebruikelijk om opnames te maken op locaties waar werd gewerkt aan militaire verdedigingslinies! Ons archief bevat echter zo’n veertig - veelal originele - foto’s.

De “Assengangers” - Even een korte uitleg…

In een bekendmaking die overal werd aangeplakt op 10 november 1944 werden op last van de Duitse Inselkommandant alle mannelijke personen van 17 t/m 35 jaar verzocht zich uiterlijk zaterdag 11 november te melden in Den Burg bij de voormalige Zeevaartschool aan het Schildereind.

Daarbij werd erop gewezen dat bij het niet verschijnen van de mannelijke inwoners, de familieleden zouden worden vastgenomen! Uiteindelijk zouden er circa 800 Texelaars (over de exacte aantallen bestaat wat verschil van mening) in drie verschillende ploegen vertrekken naar de omgeving rond Assen.

De eerste groep van ongeveer 200 Texelaars, waarvan er een aantal al op 9 november van de straat waren ‘geplukt’, vertrok al meteen op 10 november 1944 naar vliegveld De Kooy. Daar werd overnacht en de volgende dag vertrok men te voet en in slecht weer over de Afsluitdijk naar Leeuwarden. Op zondag 12 november vertrok een tweede groep van zo'n 500 mannen per boot uit de haven van Oudeschild naar Harlingen. Ook zij gingen vervolgens lopend naar de Friese hoofdstad. Beide groepen werden daarna vanuit Leeuwarden per trein naar de omgeving rond Assen overgebracht. Een laatste groep van circa 100 personen vertrok op 7 december van het eiland; Deze groep bestond uit mannen ouder dan 35 jaar, die door NSB-ers als 'staatsgevaarlijk' waren bestempeld.

De mannen werden in eerste instantie ondergebracht in scholen, waaronder de Vermeerschool en de Dr. de Visserschool in Assen. Later werden ze gehuisvest in het sanatorium Port Natal. Door de Duitse Organisation Todt werden ze ingezet bij het graven van tankgrachten en loopgraven in het Asser Bos en op het Balloërveld, beide onderdeel van de verdedigingslinie Frieslandriegel.

Uiteindelijk zijn de meeste Texelaars eind maart 1945 heelhuids teruggekeerd. Een kleine groep kwam met de Pinksterdagen thuis. Geen van allen kon vermoeden dat zij korte tijd later midden in het oorlogsgeweld terecht zouden komen... In de nacht van 5 op 6 april brak de Georgische Opstand uit op het eiland, waarbij er helaas alsnog een aantal "Assengangers" zijn omgekomen…

Erstellt: 04. April 2023

Nieuws overzicht

Themen in unserem Museum

Texel und der Krieg

Texel und Luftfahrt

Luftfahrt- und Kriegsmuseum Texel

Postweg 126
1795 JS
De Cocksdorp (Texel)
Tel: 0222-311689

Öffnungszeiten

Im Jahr 2025 geöffnet von Montag, dem 14. April, bis Sonntag, dem 26. Oktober, täglich von 10 bis 17 Uhr.

Tickets sind an der Kasse erhältlich, eine Reservierung ist nicht erforderlich
Erwachsene € 8,00
Kinder von 6 bis 12 Jahren € 5,00
Für Gruppen gelten Ermäßigungen, siehe unten

HUND MIT DIR?

Leider dürfen Hunde nicht ins Museum mitgenommen werden.
Assistenzhunde sind jedoch erlaubt.

3D AUDIOTOUR BUNKER DE VLIJT

Jeden Mittwoch bis Samstag um 11:00 und 15:00 Uhr.
Am Sonntag nur um 15:00 Uhr.
Nur für Erwachsenen ab 13 Jahren
Dauer maximal 1 Stunde inklusive Hin- und Rückweg
Reservierungen sind nicht möglich, die Kapazität ist begrenzt
Seien Sie rechtzeitig vor Ort, um eine Erklärung zu erhalten

Zusammen mit einem Museumsangestellten gehen Sie zum Bunker gegenüber dem Museum. Im Bunker werden Sie in die Gespräche mitgenommen, die dort während der zwei wichtigsten Tage des georgischen Aufstands geführt wurden. Auch Jetty Bakker erzählt in einem Zeitstrahl von ihren Erinnerungen an den Krieg auf Texel und von ihrer Arbeit für die Georgier. Sie erhalten vorab ein erklärendes Handout mit einer Schilderung der schlimmen Umstände, in denen sich die georgischen Soldaten in jenen Tagen befanden. Die 3D-Audiotour kann sowohl auf Niederländisch, Deutsch als auch auf Englisch durchgeführt werden.

GRUPPEN

Sie möchten unser Museum mit einer Gruppe (ab 12 Personen) besuchen? Dann freuen wir uns über eine Reservierung über groepen@lomt.nl. Sie können auch angeben, ob Sie eine Führung wünschen.