LUCHTVAART- &
OORLOGSMUSEUM TEXEL

UIT HET ARCHIEF: GEKONFISKEERDE KOTTERS

Deze keer een artikel over de Duitse kustverdediging ter zee en inbeslaggenomen kotters door de Duitse bezetter. Verschillende Texelse kotters ontkwamen daar niet aan en werden zodanig aangepast dat ze voor specifieke doeleinden konden worden ingezet.

Veel kotters werden in de oorlog omgebouwd tot zogenaamde Vorpostenboot (Vorpostensicherungsboot) en voorzien van luchtafweergeschut, waarbij ze werden gebruikt als patrouillevaartuig en om scheepskonvooien te beveiligen. Tot deze categorie schepen behoorden onder andere de TX4 "Texelstroom", TX11 "Drie gebroeders", TX32 "Ora Et Labora", TX33 "De Poolster", TX37 "Anthonie" en TX51 "Arie Geertje".

Behalve de Vorpostenboote opereerden er ook nog verschillende andere typen vaartuigen bij de door de Duitsers te verdedigen kusten: Havenschutzboote, Minensuchboote, Räumboote, Sperrbrechers en Schnellboote. In tegenstelling tot de andere schepen waren de Minensuchboote, Räumboote en Schnellboote geen geconfiskeerde schepen, maar ik noem ze hier toch even om het overzicht compleet te maken.

De Havenschutzboote, waarvoor ook enkele Texelse kotters zijn omgebouwd, waren voornamenlijk actief in de bescherming van havens. De Minensuchboote, Räumboote en Sperrbrechers werden gebruikt voor het opsporen en opruimen van mijnen die veelal door Engelse vliegtuigen voor de kust waren gedropt. Daarbij waren de Minensuchboote de standaard schepen voor het opsporen van mijnen; De Räumboote waren kleine wendbare schepen en werden voor dat doel gebruikt in ondiepe kustwateren en havens. Sperrbrechers waren bijzondere mijnenvegers... Dit waren omgebouwde vrachtschepen die een versterkte romp hadden gekregen en uitgerust waren met een systeem voor het genereren van een magnetisch veld, waardoor zeemijnen die waren voorzien van een magnetische ontsteking, voortijdig tot ontploffing konden worden gebracht.
De Schnellboote hadden in tegenstelling tot de andere schepen geen defensieve, maar een offensieve taak. Het waren kleine snelle torpedoboten die vooral in de nacht werden ingezet en in Nederland opereerden vanuit de havens van IJmuiden en Rotterdam.

De meeste Texelse kotters zijn na de oorlog weer teruggekeerd naar het eiland, maar de TX11, TX24 en de TX33 kwamen niet meer terug…

Tekst: Jan Nieuwenhuis

Bijschrift foto: Kotter omgebouwd tot Vorpostenboot

Created: 02 July 2024

Nieuws overzicht

THEMES IN OUR MUSEUM

Texel and the war

Texel and aviation

AVIATION & WAR MUSEUM TEXEL

Postweg 126
1795 JS
De Cocksdorp (Texel)
Tel: 0222-311689

OPENING HOURS

In 2025, open from Monday, April 14, to Sunday, October 26, daily from 10 a.m. to 5 p.m.

Tickets are available at the counter, reservation is not necessary
Adults € 8.00
Children from 6 to 12 years € 5.00
Discounts apply to groups, see below

DOG WITH YOU?

Unfortunately, dogs are not allowed inside the museum.
However, service dogs are permitted inside.

3D AUDIO TOUR BUNKER DE VLIJT

Every Wednesday to Saturday at 11:00 AM and 3:00 PM.
On Sunday only at 3:00 PM.
For adults only, from 13 years old
Duration maximum 1 hour including the walk there and back
Reservations are not possible, capacity is limited
Be present well in advance for an explanation

Together with a museum employee you walk to the bunker opposite the museum. In the bunker you will be taken into the conversations that were held there during the 2 most crucial days of the Georgian Uprising. Jetty Bakker also tells in a timeline her memories of the war on Texel and about her work for the Georgians. You will receive an explanatory handout in advance with a description of the dire circumstances in which the Georgian soldiers found themselves during those days. The 3D audio tour can be done in both Dutch, German and English.

GROUPS

Would you like to visit our museum with a group (from 12 people)? Then we appreciate it if you make a reservation via groepen@lomt.nl. You can also indicate whether you would like a guided tour.