Het museum is gesloten tot medio april 2025.

LUCHTVAART- &
OORLOGSMUSEUM TEXEL

UIT HET ARCHIEF: GEKONFISKEERDE KOTTERS

Deze keer een artikel over de Duitse kustverdediging ter zee en inbeslaggenomen kotters door de Duitse bezetter. Verschillende Texelse kotters ontkwamen daar niet aan en werden zodanig aangepast dat ze voor specifieke doeleinden konden worden ingezet.

Veel kotters werden in de oorlog omgebouwd tot zogenaamde Vorpostenboot (Vorpostensicherungsboot) en voorzien van luchtafweergeschut, waarbij ze werden gebruikt als patrouillevaartuig en om scheepskonvooien te beveiligen. Tot deze categorie schepen behoorden onder andere de TX4 "Texelstroom", TX11 "Drie gebroeders", TX32 "Ora Et Labora", TX33 "De Poolster", TX37 "Anthonie" en TX51 "Arie Geertje".

Behalve de Vorpostenboote opereerden er ook nog verschillende andere typen vaartuigen bij de door de Duitsers te verdedigen kusten: Havenschutzboote, Minensuchboote, Räumboote, Sperrbrechers en Schnellboote. In tegenstelling tot de andere schepen waren de Minensuchboote, Räumboote en Schnellboote geen geconfiskeerde schepen, maar ik noem ze hier toch even om het overzicht compleet te maken.

De Havenschutzboote, waarvoor ook enkele Texelse kotters zijn omgebouwd, waren voornamenlijk actief in de bescherming van havens. De Minensuchboote, Räumboote en Sperrbrechers werden gebruikt voor het opsporen en opruimen van mijnen die veelal door Engelse vliegtuigen voor de kust waren gedropt. Daarbij waren de Minensuchboote de standaard schepen voor het opsporen van mijnen; De Räumboote waren kleine wendbare schepen en werden voor dat doel gebruikt in ondiepe kustwateren en havens. Sperrbrechers waren bijzondere mijnenvegers... Dit waren omgebouwde vrachtschepen die een versterkte romp hadden gekregen en uitgerust waren met een systeem voor het genereren van een magnetisch veld, waardoor zeemijnen die waren voorzien van een magnetische ontsteking, voortijdig tot ontploffing konden worden gebracht.
De Schnellboote hadden in tegenstelling tot de andere schepen geen defensieve, maar een offensieve taak. Het waren kleine snelle torpedoboten die vooral in de nacht werden ingezet en in Nederland opereerden vanuit de havens van IJmuiden en Rotterdam.

De meeste Texelse kotters zijn na de oorlog weer teruggekeerd naar het eiland, maar de TX11, TX24 en de TX33 kwamen niet meer terug…

Tekst: Jan Nieuwenhuis

Bijschrift foto: Kotter omgebouwd tot Vorpostenboot

Geschreven: 02 juli 2024

Nieuws overzicht

Thema's in ons museum

Texel en de oorlog

Texel en de luchtvaart

Luchtvaart- & Oorlogsmuseum Texel

Postweg 126
1795 JS
De Cocksdorp (Texel)
Tel: 0222-311689

Openingstijden

In 2025 open vanaf maandag 14 april t/m zondag 26 oktober, dagelijks van 10-17 uur.

Tickets zijn aan de balie verkrijgbaar, reserveren is niet nodig
Volwassenen € 8,00
Kinderen van 6 t/m 12 jaar € 5,00
Voor groepen gelden kortingen, zie hieronder

HOND MEE?

Helaas, honden mogen niet mee het museum in.
Hulphonden mogen wel mee naar binnen.

3D AUDIOTOUR BUNKER DE VLIJT

Iedere woensdag t/m zaterdag om 11:00 uur en om 15:00 uur.
Op zondag alleen om 15:00 uur.
Uitsluitend voor volwassenen, vanaf 13 jaar
Tijdsduur maximaal een uur inclusief de wandeling heen en terug
Reserveren is niet mogelijk, de capaciteit is beperkt
Wees ruim van tevoren aanwezig voor uitleg

Samen met een medewerker van het museum wandelt u naar de bunker tegenover het museum. In de bunker wordt u meegenomen in de gesprekken welke daar gedurende de 2 meest cruciale dagen van de Georgische Opstand werden gevoerd. Verder vertelt Jetty Bakker in een tijdlijn haar herinneringen aan de oorlog op Texel en over haar werkzaamheden voor de Georgiërs. Vooraf ontvangt u een toelichtende hand-out met een beschrijving van de penibele omstandigheden waarin de Georgische soldaten zich gedurende die dagen bevonden. De 3D audiotour kan zowel in het Nederlands, Duits als in het Engels worden gedaan.

GROEPEN

Wilt u met een groep (vanaf 12 personen) ons museum bezoeken? Dan stellen wij het op prijs als u reserveert via groepen@lomt.nl. Daarbij kunt u ook aangeven of u een rondleiding wenst.