Het museum is gesloten tot medio april 2025.

LUCHTVAART- &
OORLOGSMUSEUM TEXEL

Uit het archief: Assengangers

Het is best wel bijzonder dat er zoveel foto's van de "Assengangers" zijn gemaakt op de plek waar zij in de Tweede Wereldoorlog tewerk werden gesteld.
In de oorlog was het natuurlijk niet gebruikelijk om opnames te maken op locaties waar werd gewerkt aan militaire verdedigingslinies! Ons archief bevat echter zo’n veertig - veelal originele - foto’s.

De “Assengangers” - Even een korte uitleg…

In een bekendmaking die overal werd aangeplakt op 10 november 1944 werden op last van de Duitse Inselkommandant alle mannelijke personen van 17 t/m 35 jaar verzocht zich uiterlijk zaterdag 11 november te melden in Den Burg bij de voormalige Zeevaartschool aan het Schildereind.

Daarbij werd erop gewezen dat bij het niet verschijnen van de mannelijke inwoners, de familieleden zouden worden vastgenomen! Uiteindelijk zouden er circa 800 Texelaars (over de exacte aantallen bestaat wat verschil van mening) in drie verschillende ploegen vertrekken naar de omgeving rond Assen.

De eerste groep van ongeveer 200 Texelaars, waarvan er een aantal al op 9 november van de straat waren ‘geplukt’, vertrok al meteen op 10 november 1944 naar vliegveld De Kooy. Daar werd overnacht en de volgende dag vertrok men te voet en in slecht weer over de Afsluitdijk naar Leeuwarden. Op zondag 12 november vertrok een tweede groep van zo'n 500 mannen per boot uit de haven van Oudeschild naar Harlingen. Ook zij gingen vervolgens lopend naar de Friese hoofdstad. Beide groepen werden daarna vanuit Leeuwarden per trein naar de omgeving rond Assen overgebracht. Een laatste groep van circa 100 personen vertrok op 7 december van het eiland; Deze groep bestond uit mannen ouder dan 35 jaar, die door NSB-ers als 'staatsgevaarlijk' waren bestempeld.

De mannen werden in eerste instantie ondergebracht in scholen, waaronder de Vermeerschool en de Dr. de Visserschool in Assen. Later werden ze gehuisvest in het sanatorium Port Natal. Door de Duitse Organisation Todt werden ze ingezet bij het graven van tankgrachten en loopgraven in het Asser Bos en op het Balloërveld, beide onderdeel van de verdedigingslinie Frieslandriegel.

Uiteindelijk zijn de meeste Texelaars eind maart 1945 heelhuids teruggekeerd. Een kleine groep kwam met de Pinksterdagen thuis. Geen van allen kon vermoeden dat zij korte tijd later midden in het oorlogsgeweld terecht zouden komen... In de nacht van 5 op 6 april brak de Georgische Opstand uit op het eiland, waarbij er helaas alsnog een aantal "Assengangers" zijn omgekomen…

Geschreven: 04 april 2023

Nieuws overzicht

Thema's in ons museum

Texel en de oorlog

Texel en de luchtvaart

Luchtvaart- & Oorlogsmuseum Texel

Postweg 126
1795 JS
De Cocksdorp (Texel)
Tel: 0222-311689

Openingstijden

In 2025 open vanaf maandag 14 april t/m zondag 26 oktober, dagelijks van 10-17 uur.

Tickets zijn aan de balie verkrijgbaar, reserveren is niet nodig
Volwassenen € 8,00
Kinderen van 6 t/m 12 jaar € 5,00
Voor groepen gelden kortingen, zie hieronder

HOND MEE?

Helaas, honden mogen niet mee het museum in.
Hulphonden mogen wel mee naar binnen.

3D AUDIOTOUR BUNKER DE VLIJT

Iedere woensdag t/m zaterdag om 11:00 uur en om 15:00 uur.
Op zondag alleen om 15:00 uur.
Uitsluitend voor volwassenen, vanaf 13 jaar
Tijdsduur maximaal een uur inclusief de wandeling heen en terug
Reserveren is niet mogelijk, de capaciteit is beperkt
Wees ruim van tevoren aanwezig voor uitleg

Samen met een medewerker van het museum wandelt u naar de bunker tegenover het museum. In de bunker wordt u meegenomen in de gesprekken welke daar gedurende de 2 meest cruciale dagen van de Georgische Opstand werden gevoerd. Verder vertelt Jetty Bakker in een tijdlijn haar herinneringen aan de oorlog op Texel en over haar werkzaamheden voor de Georgiërs. Vooraf ontvangt u een toelichtende hand-out met een beschrijving van de penibele omstandigheden waarin de Georgische soldaten zich gedurende die dagen bevonden. De 3D audiotour kan zowel in het Nederlands, Duits als in het Engels worden gedaan.

GROEPEN

Wilt u met een groep (vanaf 12 personen) ons museum bezoeken? Dan stellen wij het op prijs als u reserveert via groepen@lomt.nl. Daarbij kunt u ook aangeven of u een rondleiding wenst.